Zorgen en verbinden, de vierde stress-reactie

ℤ𝕠𝕣𝕘𝕖𝕟 𝕖𝕟 𝕧𝕖𝕣𝕓𝕚𝕟𝕕𝕖𝕟, 𝕕𝕖 𝕧𝕚𝕖𝕣𝕕𝕖 𝕤𝕥𝕣𝕖𝕤𝕤-𝕣𝕖𝕒𝕔𝕥𝕚𝕖

Bij stress voelt je lichaam zich bedreigd en wordt in staat van opperste paraatheid gebracht. Soms is er reëel, concreet gevaar en vaak is het ook denkbeeldig gevaar (bij doemdenken, piekeren, worst-case-scenario’s). In beide gevallen gaat je stress-systeem in actie. Ons stress-systeem werkt nog steeds hetzelfde als in de oertijd. Vanuit dat oogpunt kun je de stress-reacties ook verklaren.

𝗦𝘁𝗿𝗲𝘀𝘀𝗿𝗲𝗮𝗰𝘁𝗶𝗲𝘀
Er zijn meerdere stress-reacties, allemaal overlevingsmechanismes, bedoeld om onszelf te beschermen:

👊De fight-reactie, het vechten.
🏃‍♀️De flight-reactie, het vluchten.
😳De freeze-reactie, het bevriezen.

𝗧𝗲𝗻𝗱-𝗮𝗻𝗱-𝗯𝗲𝗳𝗿𝗶𝗲𝗻𝗱
Daarnaast is er de wat minder bekende stress-reactie: Tend-and-befriend, zorgen en verbinden. Dit is een vrij recent inzicht. De klassieke vecht- of vluchtreactie schijnt vooral een reactie van mannen te zijn, omdat vrouwen de fysieke kracht vaak missen.
Vrouwen zouden meer neigen naar de tend-and-befriend-strategie. Ze kiezen voor verzorgen en verbinden om veiligheid te creëren. Evolutionair gezien ook logisch, want daardoor heb je een grotere kans om de (eventuele) kinderen in veiligheid te brengen. De sociale netwerken kunnen daar ook bij helpen. Het is hulp en steun vragen en geven bij stressvolle situaties.

Ook dit is dus een overlevingsmechanisme. Maar als het zorgen en verbinden doorslaat, dan ga je goed voor een ander zorgen, goed leren/presteren in de hoop dat de ander je geeft wat je nodig hebt. Hierdoor word je afhankelijk en ben je teveel op de ander gericht. Dit brengt je uit balans en maakt onzeker.

Het is daarom waardevol om je bewust te worden van je eigen pad en dat te gaan (ver)volgen. Voor je eigen geluk te gaan en te focussen op je eigen waarden, op wat jijzelf belangrijk vindt.💕

Herken jij de reactie tend-and-befriend?

(bronnen: Psychologie Magazine, Wat doet stress met je lichaam en brein?;
Het hoogsensitieve brein, E. Bergsma).